Bladmuziek

Bladmuziek

Oude maar prachtige barokmuziek " onder het stof vandaan gehaald" en opnieuw uitgegeven door Canto di Lode! Sinds 2003 mag "Canto di Lode" zich uitgever van haar eigen bladmuziek noemen. Het initiatief hiervoor kwam van ons voormalig koorlid, Gerda van Binsbergen. Zij zong vanaf de oprichting in 1997 in Canto di Lode en was tevens lid van de muziekcommissie van het oratoriumkoor. Zij was daardoor vaak bezig met het zoeken naar nieuwe muziek voor het koor. Zo hoorde zij op een cd van Capella Durante uit het Duitse Hemer muziek van de Italiaanse componist Francesco Durante (1684-1755). Ze raakte onder de indruk van diens werken en startte een zoektocht langs muziekuitgeverijen. Dit leverde echter niets op. Deze muziek bleek nergens te vinden te zijn. Via het reeds genoemde Capella Durante kwam zij uiteindelijk uit bij de Diosezan Bibliotek van het Bisdom Münster. Deze bibliotheek bleek in de Santiniverzameling ongeveer 4500 handschriften te bezitten met kerkmuziek uit de 16e tot de 19e eeuw. Daarbij bleken ook de originele manuscripten te zitten van het Beatus Vir in C en Beatus Vir in A (psalm 112). Nadat op verzoek de handschriften op microfiche waren aangeleverd kon worden begonnen met het manuscript over te zetten in leesbare partituur. Een hele klus waarbij Gerda bij Beatus Vir in C en Beatus Vir in A geholpen werd door het koorlid Rien Rolfes. Bij de daarop volgende "nieuwe" oude muziek deed zij dit alleen. Vele honderden uren zijn daar door Gerda aan besteed.

Voor het koor betekende dit dat er tijdens de concerten exclusieve Nederlandse premières waren (2004 en 2005) Immers, deze muziek was nooit eerder in  Nederland uitgevoerd (zover is na te gaan). Na het Beatus Vir volgden nog meer exclusieve (première) uitvoeringen. Van Antonio Vivaldi het Credo in unum Deum in G, RV 592 (2005) - van Francesco Durante het Dixit Dominus in D (2008) en Nisi Dominus in F (2008). Als koor kunnen wij met de inmiddels opgedane kennis en knowhow bogen op een belangrijke stap voorwaarts in de wereld van het klassieke koorrepertoire.

Francesco Durante

Francesco Durante leefde in de tijd van de late Barok. In deze tijd kwamen de zgn. oude stijl en moderne stijl samen.

Onder de oude stijl verstaan we de contrapuntische componeerwijze uit de 16e eeuw (letterlijk: noot tegen noot; de kunst om volgens de regels zelfstandige melodische stemmen te verenigen, bv. de canon en de fuga). De in de 17e eeuw ontstane modernere stijl kenmerkt zich o.a. door een weldoordachte chromatiek, verminderde en overmatige intervallen en akkoorden, virtuoze versieringen en duidelijke cadensen. In de muziek van Durante merken we een combinatie op van deze beide stijlen.

Wat betreft de interpretatie van de teksten, zien we dat Durante (details van) teksten a.h.w. onderstreept door òf een treffend muzikaal figuur, òf de afwisseling éénstemmig/meerstemmig, òf hij gebruikt in een tekst verschillende muzikale thema’s die dikwijls een contrast met elkaar vormen. Durante komt zo tot een geheel eigen componeerwijze, waarin de interpretatie van de tekst voorop staat. En daarmee is hij in staat gebleken ons ook nu nog buitengewoon te boeien.

Antonio Vivaldi

Van het Credo RV 592 wordt verondersteld dat het van Antonio Vivaldi is. Het originele manuscript is helaas verloren gegaan en de door ons gebruikte kopie is getekend door een zekere Weisse, de eigenaar van het stuk.

Het werk heeft echter een fascinerende toevoeging. In de marge van de 2e vioolpartij staat namelijk vermeld: sig. Vivaldi. Het kan een onbekend werk van de beroemde componist zijn!  Peter Ryom, de auteur van de catalogus van alle werken van Vivaldi, plaatste het Credo onder nummer RV 592 (Ryom Verzeignis) als authenthiek. Hoe het ook zij, het werk is een zeer vakkundig gecomponeerde toonzetting, vormt thematisch een goede eenheid en is vol van subtiele, expressieve gevoelens.

Het betreft een compositie voor 4 stemmig koor en strijkers; de uitvoeringsduur is ong. 12 minuten en de moeilijkheidsgraad is 3-4. Het manuscript van dit werk bevindt zich in de muziekbibliotheek van de Universiteit van Warschau (Polen).

 Van de composities van F. Durante hebben wij de volgende partituren samengesteld en uitgegeven:

 "Beatus Vir in A", voor 5-stemmig koor (SSATB) en strijkers (V I, V II, Cello/Bas) – 10 minuten

"Beatus Vir in C",  idem – 14 minuten

“Dixit Dominus in D”,  idem – 29 minuten

“Nisi Dominus in F”, voor 4-stemmig koor en strijkers – 8 minuten

“Laudate Pueri Dominum”, voor 4-stemmig koor en continuo – 5 minuten

“Vespro Breve”, voor 4-stemmig koor en strijkers – 22 minuten

De moeilijkheidsgraad van de werken is 4.

De eerste vijf genoemde werken zijn samengesteld van originele manuscripten die bewaard worden in de Diozesan Bibliotek van het bisdom Münster (Duitsland),

Van het Vespro Breve is helaas het originele manuscript verloren gegaan; de door ons gebruikte kopie komt uit de Bibliothèque National de France (BNF) te Parijs.